Amerika'da Diğer Eğitim Seçenekleri
İngilizce Programları
İngilizce öğrenmek veya İngilizce dil becerilerini geliştirmek isteyen uluslararası öğrenciler için gidilecek en popüler ülkelerden birisi Amerika Birleşik Devletleri’dir. 2023 yılında 67.924 öğrenci, yoğunlaştırılmış İngilizce programlarına katılmak üzere A.B.D. de bulunmuştur.
Amerika’da 400’den fazla İngilizce dil programı sunan eğitim kurumu vardır. Bu programlar, üniversiteye gidecek öğrenciler için yoğun akademik İngilizce programlarından, mesleki İngilizce programlarına veya Amerikan kültürünü içeren programlara kadar çok çeşitlidir. Amerika’da dil eğitimi almak isteyen öğrencilerin hangi program türünün amaçlarına uygun olup olmadığına karar vermeleri gerekmektedir.
Aşağıda yer alan dil programları size yol göstermesi açısından faydalı olacaktır.
Yoğunlaştırılmış İngilizce Programları: Bu programlar genellikle haftada 20 ile 30 saat ders almayı gerektirir. Program olarak, sınıf eğitimi, küçük grup tartışmaları, dil laboratuvarları ve sınıf dışı çalışmaları içerir. Bunlara ek olarak, bazı yoğunlaştırılmış İngilizce programları İngilizce derslerinin dışında normal akademik derslerin izlenmesine de olanak sağlar. Programların çoğu eğitim öncesi hazırlık kursları olarak geliştirilmiş olup, öğrenciyi bir Amerikan üniversitesine girmesi için hazırlar.
Amerikan Kültürü Programları: Bu programlar çoğunlukla bir Amerikan üniversitesine hazırlık amacıyla alınan kredili derslerden oluşur. Genellikle orta veya ileri düzeyde İngilizce gerektirir ve belli alanlardaki yetkinliğinizi (okuma, yazma veya dil bilgisi gibi) geliştirmek amacıyla devam edebileceğiniz programlardır.
Profesyonel İngilizce Programları: Birçok özel dil okulunun ve üniversitelerin İngilizce dil programları profesyonellerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere hazırlanmıştır. Bu programlar mesleğinize yönelik dil becerilerinizi (İş, Hukuk İngilizcesi gibi) geliştirmek amacıyla oluşturulmuştur.
Bir dil okuluna başvuruda bulunmadan önce, başvurmayı düşündüğünüz okulun akredite olup olmadığından emin olmalısınız. İngilizce programları için Amerika’da iki ana akreditasyon kuruluşu vardır: Accrediting Council for Continuing Education and Training (ACCET) ve The Commission on English Language Program Accreditation (CEA). İngilizce programlarına katılmadan önce dikkat etmeniz gereken diğer önemli nokta ise katılmayı düşündüğünüz İngilizce dil programlarının standartlarını belirleyen University and College Intensive English Programs (UCIEP)’a veya American Association of Intensive English Programs (AAIEP)’a üye olup olmadığıdır.
İngilizce programları, hiç İngilizce bilmeyenler için başlangıç seviyesindeki kurlardan başlayarak, Amerika’da bir üniversitede okuyacak olup da dil becerilerini geliştirmek isteyenler için ileri seviyedeki kurlara kadar çeşitli seviyelerden oluşur. Programlara başlamadan önce bütün öğrenciler eğitimlerine uygun seviyeden başlamaları için bir yerleştirme sınavına girerler. Bazı öğrenciler hızlı ilerlerken, diğerlerinin gerekli becerileri geliştirmeleri daha uzun sürebilir. Hedeflenen düzeye ulaşmanız bir veya iki dönem veya bazı durumlarda daha uzun sürebilir.
İngilizce programlarını araştırırken dikkat edilmesi gereken diğer önemli bir nokta ise maliyettir. Programlar, eğitim ücretinin yanı sıra, kalacak yer, yemek, kitap, sağlık sigortası (Amerika’ya öğrenci vizesi ile girmiş herkes için gereklidir) ve diğer masrafları gerektirebilir.
Dil okullarına başvuruda ödemeniz gereken bir başvuru ücreti vardır. Başvuru ücreti ile beraber, okulun başvuru formunu ve masraflarını karşılayabileceğinizi gösteren ve bankadan alınacak teminat mektubunu göndermeniz gerekir.
Başvurduğunuz okula yaptığınız başvuru olumlu sonuçlandığı takdirde okul size o okulda öğrenci olacağınızı gösteren I-20 formunu gönderir. Bu belge elinize ulaşınca Amerikan Büyükelçiliği veya Konsolosluğu’na F-1 vizesi almak için başvuruda bulunabilirsiniz. Eğer bir kurum sizin dil eğitiminize sponsor oluyorsa ABD’deki okuldan size gelecek olan form DS-2019 formudur ve alacağınız vize türü J-1’dir.
Amerika’da dil eğitimine katılmak isteyen öğrencilerimiz Komisyonumuzun Ankara ve İstanbul Ofislerindeki kaynak kitapları inceleyebilirler.
Kısa Süreli Programlar
Bir Amerikan üniversitesinde eğitim almak isteyip bir diploma almayı düşünmeyenler için üniversite değişim programları, misafir veya özel öğrenci eğitimleri ile yaz dönemi eğitimleri, bir dönem veya bir akademik yılı Amerika’da geçirme imkânı sağlar.
Üniversite Değişim Programları
Türkiye’de okuyan öğrencilere Amerikan üniversitelerinde bir akademik yıl veya bir dönem okumak cazip gelebilir. Birçok Amerikan üniversitesinin Amerika dışındaki üniversitelerle anlaşmalı değişim programları vardır. Bu programlar, Amerikalı veya başka ülkelerden olan öğrencilerin birbirlerinin üniversitelerinde okuyarak deneyim kazanmalarını sağlamayı amaçlamaktadır. Bu programlarda alınan dersler öğrencinin kendi ülkesindeki diploma programına sayılır. Böyle bir programa katılmak isteyen Türk öğrenciler, okudukları okullardaki uluslararası programlardan sorumlu ofis ile irtibata geçerek, okullarının herhangi bir Amerikan üniversitesiyle değişim anlaşması olup olmadığını ve eğer varsa programa katılım şartlarını öğrenmelidirler.
“Özel Öğrenci” Statüsü
Amerika’da pek çok üniversite, kendi ülkelerinde lisans eğitimini bitirmiş veya lisans veya yüksek lisans düzeyinde eğitime devam eden uluslararası öğrencilerin özel öğrenci veya “non-degree” statüsünde kredili dersler almalarına izin verebilir.
Yaz Okulu
Amerika’da bazı üniversiteler Mayıs ve Ağustos ayları arasındaki yaz tatili dönemlerinde eğitime devam eder. Bu süreçte okullar bir veya iki tane yaz okulu açabilirler. Yaz okullarında her dönem ortalama 6-10 hafta sürer. Bu programlar “Summer Session” veya “Summer School” olarak adlandırılır. Yaz programlarına uluslararası öğrenciler kadar Amerikalı öğrenciler de yoğun ilgi gösterir.
Üniversiteler öğrencilere dersleri kredili veya kredisiz almak gibi seçenek sunarlar. Kredisiz alınan dersler Türkiye’deki okul tarafından kabul edilmeyebilir. Bu nedenle Amerika’da yaz programında alınacak dersler konusunda karar vermeden önce, öğrencilerin halen okudukları okuldaki bölüm hocaları veya akademik danışmanları ile konuşmaları faydalı olacaktır. Kredili dersleri alan öğrencilere, programın sonunda aldığı dersleri ve notları gösteren transkipt verilirken, kredisiz ders alanlara sadece hangi derslere katıldığını gösteren bir sertifika verilmektedir.
Sertifika Programları
Üniversiteyi yeni bitirmiş veya uzun yıllardır iş hayatında olup bilgisini yenilemek isteyen veya çalıştıkları sektörde değişiklik yapmak isteyen profesyonellere yönelik olarak Amerika’da birçok sertifika programı bulunmaktadır. Bu tür programlar son yıllarda özellikle yüksek lisans veya uzun süreli bir eğitim için zamanı olmayan veya maddi kaynakları sınırlı olan kişiler tarafından talep görmektedir. Programların uzunlukları bir haftadan başlayıp bir yıla kadar değişebilmektedir.
Sertifika Programları üniversitelerin Department / School of Continuing Education birimleri tarafından düzenlenmektedir. Bu nedenle okullar konusunda araştırma yaparken üniversitelerin bu başlık altında geçen bölümleri ile temasa geçmek gerekir. Sertifika programlarına başvuruda lisans derecesine sahip olmak ve iyi derecede İngilizce (TOEFL veya IELTS sınav sonuç belgesi gerekir) bilmek yeterli olacaktır.
Başvuru tarihleri normalde üniversite takvimleri ile aynıdır; ancak istenen belgeler ve süreç okul başvuru sürecine göre daha kolay ve hızlıdır.
Bu programlara katılan uluslararası öğrenciler, işin teorisinden çok pratiğini, yoğunlaştırılmış kurslar sayesinde daha kısa sürede öğrenme, profesyonel hayattan gelen birçok insanla aynı sınıf ortamında deneyimlerini paylaşma, İngilizce dil becerilerini her yönden mükemmel düzeye getirme gibi avantajlara sahip olurlar.
Ziyaretçi Öğretim Üyeleri ve Akademik Araştırma
Doktora derecesi olup da araştırmalarını ilerletmek isteyenler için birçok Amerikan üniversitesinde fırsatlar vardır. Üniversiteler, ziyaretçi öğretim üyelerinin kişisel araştırmaları için akademik olanakların hepsinden yararlanmalarına izin verirler. Okullarda araştırma yapabilmek için ilgili fakültelerin bölüm başkanları ile temasa geçilip ayrıntılı bir özgeçmiş ve kapsamlı bir araştırma taslağı iletilmesi gerekmektedir. Bu tip programlara katılmak isteyen ziyaretçi öğretim üyelerinin kendi imkânlarını kullanmaları veya dış kaynaklı bir finansman bulmaları gerekir. Doktora derecesini elde etmiş akademisyenler, Komisyonumuzun verdiği Fulbright Doktora Sonrası veya Akademik Araştırma Bursu’na başvuruda bulunabilirler.
Uzaktan Eğitim Programları
Amerika’da uzun süreli bir akademik programa ailevi, kişisel, coğrafi veya ekonomik nedenlerle katılamayan uluslararası öğrenciler son yıllarda teknolojinin de gelişmesi ile “Distance Learning” olarak da bilinen uzaktan eğitim sistemine yoğun ilgi göstermektedirler. Bu sistemde eğitim, eğitmenle öğrencinin aynı zamanda aynı yerde olmadan eğitime katılmaları ile yapılır.
Bu tür bir eğitime karar vermeden önce, kişinin böyle bir eğitime hazır olup olmadığını kendisine sorması gerekir. Öğrencinin kendi başına bağımsız olarak çalışabilme ve İnternet yoluyla yapılan eğitimi kavrayacak teknik becerilere sahip olması gerekir. Kişinin aile ve iş ortamı nedeniyle bu eğitime ne kadar zaman ayırabileceği konusunda gerçekçi olması beklenir. Bu programlardan bazıları kısa süreler için bile olsa Amerika’da üniversite kampüsünde bulunup ders alınmasını ve sınavlara girilmesini şart koşabilir. Bu da maliyeti yükseltebilir ve kişi çalışıyor ise, iş yerinden izin alınmasını gündeme getirebilir.
Kesin karar verdikten sonra bu konuda çok iyi bir araştırma yapmak gerekir. Programın ne amaçla istenildiği, hedefler, toplam maliyeti, sahip olunan bilgisayarın teknik yapısı, okulun veya programın yetkililerin teknik ve akademik olarak ne kadar yardım sağlayacakları gibi bazı temel soruların ayrıntılı olarak araştırılması ilerde yaşanması muhtemel problemlerin en aza indirilmesi açısından önemlidir. Uzaktan Eğitim programları ile ilgili olarak EducationUSA web sayfası öğrencilere farklı seçenekler konusunda yönlendirme yapması açısından faydalı olacaktır.
Eğitim programlarının yetkili kurumlar tarafından akreditasyonu, yani verdiği diploma veya derecenin Amerika’da tanınması dikkate almanız gereken önemli bir konudur. İnternet üzerinden katılacağınız bu programların Türkiye’de tanınıp tanınmadığı ile ilgili olarak ise Yükseköğretim Kurulu’na başvuru yapmanız gerekmektedir.
Staj İmkanları
Amerika’da bazı üniversiteler uluslararası öğrencilerin alanlarında edindikleri bilgileri pratik etmeleri amacı ile ücretli veya ücretsiz olarak çalışabilmelerine imkân sağlamaktadırlar. Bunun için öğrencinin halen üniversitede öğrenim görüyor olması veya son 12 ay içinde mezun olmuş olması gerekmektedir.
“Trainee” olarak sınıflandırılan staj imkânının farklı olduğunu belirtmemiz faydalı olacaktır. Bu tarz bir stajda kişinin herhangi bir alanda üniversite derecesine veya profesyonel sertifikaya sahip olmasına ve kendi alanı ile ilgili en az bir yıllık iş tecrübesi edinmiş olup olmadığına bakılır. Her iki tür staj programında amaçlanan, kişinin Amerika’da akademik ve mesleki alanda becerilerini ve bilgilerini geliştirmesi olduğu kadar, Amerikan kültürü ve yaşam tarzı hakkında da bilgi sahibi olmasıdır.
Staj programlarına katılan kişilerin İngilizce dil becerilerinin günlük yaşamda kullanabilecek kadar ileri seviyede olması beklenir. Stajların süresi en fazla 12 ay iken bu süre “trainee” programlarında 18 aya kadar çıkabilmektedir. Her iki tür staj programlarına katılacakların J-1 vizesi (Exchange Visitor) ile Amerika’ya gitmeleri şarttır. Bunun için katılımcıların Amerikan Hükümeti’nin bu program için seçtiği sponsor kurumlardan resmi kabul belgesi olan DS-2019’u temin etmeleri gerekmektedir.
Amerika’ya staj eğitimi için gitmek isteyen öğrencilere planlamalarına erken başlamalarını tavsiye ediyoruz. Staj programlarını araştırmadan önce hangi amaçla staj yapmak istediğinizi, maddi durumunuzu ve izleyeceğiniz takvimi netleştirip, kurumlara resmi başvurularınızı başlatmalısınız. Profesyonelce yazılmış özgeçmişiniz ile beraber bir başvuru mektubu hazırlamalısınız. Yazacağınız bu mektuplarda başvuracağınız kurumun neden ilginizi çektiğini ve neden sizi seçmelerini umduğunuzu kısa ve net bir şekilde belirtmeniz gerekmektedir. Staj yapacak bir yer bulmak, başka adaylarla rekabet içerisinde olacağınız için iyi araştırma yapmanızı ve çaba sarf etmenizi gerektirecek bir süreçtir.
Amerika’da staj olanakları hakkında detaylı bilgi almak isteyen öğrenciler, Komisyonumuzun Ankara ve İstanbul Ofislerindeki kaynak kitapları inceleyebilir.
Faydalı web adresleri bölümünde, staj olanakları için araştırma yapabileceğiniz web sayfalarının bilgisine ulaşabilirsiniz.