Türk Eğitim Sistemi

Türk Eğitim Sistemi

Türk eğitim sistemi 12 yıllık zorunlu kademeli eğitim olarak üç kademeye ayrılmıştır. Birinci kademe dört yıl süreli ilkokul (1. 2. 3. ve 4. sınıf), ikinci kademe dört yıl süreli ortaokul  (5. 6. 7. ve 8. sınıf) ve üçüncü kademe dört yıl süreli lise (9. 10. 11. ve 12. sınıf) olarak düzenlenmiştir.

İlköğretim dört yıl süreli ve zorunlu ilkokullar ile dört yıl süreli, zorunlu ve farklı programlar arasında tercihe imkân veren ortaokullar ile imam-hatip ortaokullarından oluşur. Ortaokullar ile imam-hatip ortaokullarında lise eğitimini destekleyecek şekilde öğrencilerin yetenek, gelişim ve tercihlerine göre seçmeli dersler oluşturulur.

Ortaöğretim kurumları dört yıllık zorunlu, örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsar. Sekiz yıllık ilköğretimi bitiren öğrenciler, merkezi olarak yapılan liseye giriş sınavından aldıkları puana göre tercih ettikleri liseye gidebilirler.

Ortaöğretim, çeşitli programlar uygulayan liselerden meydana gelir. Belli bir programa ağırlık veren okullara lise, teknik lise ve meslek lisesi gibi eğitim dallarını belirleyen adlar verilir. Bu okulları bitirenlere ortaöğretim diploması verilir. Lise mezunları üniversitelere yerleştirilmek için ülke genelinde uygulanan üniversiteye giriş sınavlarına girerler. 

Türkiye’de farklı kategorilerde eğitim veren ortaöğretim kurumları şunlardır: Meslek lisesi, anadolu lisesi, fen lisesi, sosyal bilimler lisesi, imam-hatip lisesi, güzel sanatlar lisesi, özel lise.

Ortaöğretimi bitirenler, yükseköğretim kurumlarına girmek için aday olmaya hak kazanır. Üniversiteye giriş için, öğrencilerin üniversiteye giriş sınavlarından belirli bir puanı almaları gerekir. Öğrencilerin bu sınavlardan aldıkları puanlar ve lise genel not ortalamalarından elde edilen toplam puan, lisans programlarına yerleştirilmelerinde belirleyici etkendir. Türkiye’de yükseköğretim sistemi ön lisans, lisans ve lisansüstü derecelerinden oluşur.

Ön Lisans Derecesi
Meslek lisesi mezunları meslek yüksekokullarına sınavsız geçiş yapabilir. Ancak, düz liselerden meslek yüksekokullarına geçiş yapabilmek için merkezi üniversite giriş sınavından belli bir puan almak gerekir. Meslek yüksek okullarının eğitim süresi iki yıldır. İki yıllık eğitimlerini başarıyla tamamlayan öğrenciler isterlerse merkezi bir sınava girerek dört yıllık lisans eğitimi veren üniversitelere geçiş yapabilirler. 

Lisans derecesi almak için bir üniversitede dört yıllık eğitim süresini tamamlamak gerekir. Ancak, Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, ve Veterinerlik gibi profesyonel dallar için beş ile altı yıl arasında değişen bir eğitim süresini tamamlamak gerekmektedir.

Lisans eğitiminin üzerine, tezli veya tezsiz olarak iki yıllık yüksek lisans programını bitiren öğrencilere yüksek lisans derecesi verilir. Tezli yüksek lisans programları genelde belli sayıda kredili ders alınmasını ve de tez yazılmasını gerektirir. Tezsiz yüksek lisans programları ise daha kısa sürede tamamlanabilen, belli sayıda kredili ders alınmasını ve bir dönem projesi yazılmasını gerektiren programlardır.

Doktora Derecesi
Lisans veya yüksek lisans diplomasına sahip olanlar doktora programlarına başvurabilir. Doktora programlarında ilk dört dönem boyunca belli sayıda kredili ders almak ve yeterlilik sınavını geçmek gerekir. Derslerini ve  yeterlilik sınavını başarıyla geçen öğrenciler tez yazıp, sözel olarak tezlerini tez komitesi karşısında savunurlar.